Στον μηχανοκίνητο αθλητισμό υπάρχουν ορισμένες δύσκολες και κλασικές διοργανώσεις ανά τον κόσμο που με το πέρασμα του χρόνου έχουν εξελιχθεί σε θρυλικές. Θα ξεκινήσουμε λοιπόν την αντίστροφη μέτρηση με την πιο πρόσφατη για να φτάσουμε στην παλαιότερη και πιο ιστορική.
- Ράλι Ντακάρ (1979)
Διοργάνωση: Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι - Raid (W2RC) από το 2022
Πότε; Ιανουάριο ξεκινώντας αρκετές φορές από Δεκέμβριο
Απόσταση: (αγωνιστική και μη) μπορεί να φτάσει μέχρι 800-1.000 χλμ. την ημέρα και μερικές χιλιάδες χλμ. σε όλο το Ράλι, ρεκόρ 15.000 χλμ. συνολικά (1986 Παρίσι - Ντακάρ) & 8.564 χλμ. ειδικών (1990 Παρίσι - Τρίπολη - Ντακάρ)
Πολυνίκεις: Stephane Peterhansel (14, 6 με μηχανή & 8 με αυτοκίνητο, 3 σερί 1991-1993 με μηχανή), Yamaha συνολικά (25, 9 με μηχανή & 16 με Quad, 16 σερί 2009-2024 με Quad), Mitsubishi στα αυτοκίνητα (12, 7 σερί 2001-2007)
Είναι ένας off-road αγώνας αντοχής που ήταν γνωστός παλαιότερα ως Ράλι Παρίσι – Ντακάρ. Ξεκινούσε παραδοσιακά από το Παρίσι και τερμάτιζε στο Ντακάρ, την Πρωτεύουσα της Σενεγάλης. Το 2008 μεταφέρθηκε στην Ευρώπη, εξαιτίας του φόβου για πιθανές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Μαυριτανία και διεξάχθηκε ως Ράλι Κεντρικής Ευρώπης, με διαδρομές στην Ουγγαρία και στην Ρουμανία. Από τότε μέχρι και σήμερα έχει διοργανωθεί στην Νότια Αμερική (2009-2019) και στην Σαουδική Αραβία (2020-2023 τουλάχιστον). Πάντως το όνομα του Ντακάρ έχει παραμείνει λόγω της μακράς ιστορίας της διοργάνωσης. Πρόκειται για έναν από τους σκληρότερους αγώνες του μηχανοκίνητου αθλητισμού, καθώς οι οδηγοί συναντούν αμμόλοφους, χώμα, λάσπη, πέτρες και χαλίκια. Συνολικά έχουν υπάρξει 76 θύματα εκ των οποίων 31 διαγωνιζόμενοι.
- Ράλι Σαφάρι (1953)
Διοργάνωση: Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι (WRC) από το 1973 ως Ράλι Σαφάρι
Πότε; Συνήθως Μάρτιο ή Απρίλιο, τα τελευταία χρόνια στο WRC Φεβρουάριο, Ιούλιο ή πιο πρόσφατα Ιούνιο
Απόσταση: Εκατοντάδες αγωνιστικά χλμ. (πιο πρόσφατα) - χιλιάδες χλμ. (παλαιότερα, ρεκόρ 5.949 χλμ. το 1977), format των ειδικών διαδρομών από το 1996 (12+ ώρες συνολικός χρόνος), 2002 (8+ ώρες συνολικός χρόνος), 1996-2002 πάνω από 1.000 χλμ. με κάποιες ειδικές πάνω από 120 χλμ.
Πολυνίκεις: Shekhar Mehta (5, με 4 σερί 1979-1982), Mitsubishi συνολικά (19, με 9 σερί 2008-2016), Toyota στο WRC (11, με 4 σερί 2021-2024)
Ακόμα ένας αγώνας που είναι από τους δυσκολότερους στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Ξεκίνησε ως Σαφάρι Στέψης Ανατολικής Αφρικής, λόγω του εορτασμού της στέψης της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ και διεξαγόταν στην Κένυα, την Ουγκάντα και την πρώην Τανγκανίκα (νυν Τανζανία). Το 1960 μετονομάστηκε σε Ράλι Σαφάρι Ανατολικής Αφρικής, ενώ αργότερα απαγορεύτηκε στην Τανζανία από την κυβέρνηση λόγω πολιτικών προβλημάτων. Παραδοσιακά ο αγώνας ξεκινούσε και τερμάτιζε στο Ναϊρόμπι, την πρωτεύουσα της Κένυας, ο οποίος αν και συνέχισε να υπάρχει, από το 2003 δεν αποτελούσε Γύρο του WRC μέχρι το 2021 που ξαναμπήκε. Επίσης, περνούσε και από το Κιλιμάντζαρο στην Τανζανία, στα σύνορα με την Κένυα, σε υψόμετρο χιλιάδων μέτρων. Πλέον στην σύγχρονη εποχή διεξάγεται μόνο στην Κένυα. Αποτελεί τον δυσκολότερο Γύρο του Πρωταθλήματος με τα πληρώματα να συναντούν χώμα, λάσπη, πέτρες, ακόμα και ποτάμια παλαιότερα, καθώς και το γνωστό fesh-fesh. Είναι ένα είδος χώματος σαν σκόνη ή ταλκ στο οποίο κολλάνε τα αυτοκίνητα ή το οποίο μπαίνει στον κινητήρα και μειώνει την απόδοσή του ή ακόμα και τον σβήνει τελείως. Επίσης, οι οδηγοί έχουν να αντιμετωπίσουν και τις καιρικές συνθήκες, με την ζέστη και τις μεγάλες αφρικανικές καταιγίδες να δυσχεράνουν τις ειδικές διαδρομές. Τα προβλήματα είναι τόσο συνηθισμένα που στις μεγάλες αποστάσεις των παλαιότερων εκδόσεων υπήρχε ο άγραφος νόμος πως το μόνο που δεν κάνει κάποιος οδηγός στο Σαφάρι είναι να εγκαταλείψει, κάνοντας τις απαραίτητες επισκευές μέσα στον αγώνα. Ακόμα, η νίκη στο Σαφάρι είχε τόση μεγάλη σημασία για τις ομάδες που πολλές φορές κουβαλούσαν ολόκληρα κοντέινερ με ανταλλακτικά μόνο για αυτόν τον αγώνα για να εξασφαλίσουν τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Συνολικά έχουν υπάρξει 18 θύματα εκ των οποίων 3 διαγωνιζόμενοι.
- Grand Prix Μονακό (1929)
Διοργάνωση: Formula 1
Πότε; 1950 στην 1η σεζόν αλλά υπήρχε ήδη από το 1929, τελευταίο ΣΚ του Μαΐου
Απόσταση: Circuit 3,337 χλμ., συνολική απόσταση αγώνα 260+ χλμ., 78 γύροι, ταχύτερος γύρος 1:12,909 (Hamilton, Mercedes, 2021), τωρινή χάραξη η 8η κατά σειρά
Πολυνίκεις: Ayrton Senna (6, με 5 σερί 1989-1993), McLaren (15, με 6 σερί 1988-1993)
Το Grand Prix του Μονακό αποτελεί το παλαιότερο στο καλεντάρι και διεξάγεται στους στενούς δρόμους του Πριγκιπάτου, ενώ είναι ένας από τους σημαντικότερους αγώνες στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Οι 2 πιο διάσημες στροφές της πίστας είναι η φουρκέτα στην 6η στροφή, η πιο αργή του Πρωταθλήματος, καθώς και το τούνελ στην 9η στροφή. Το Μονακό είναι 1 από τους 3 αγώνες που αποτελούν το “Triple Crown” μαζί με το Indianapolis 500 και τον 24ώρο αγώνα του Le Mans, με τον Graham Hill να είναι γνωστός ως “Mr. Monaco” εξαιτίας των 5 νικών του την δεκαετία του 1960.
- Nurburgring (Ιούνιος 1927) / Nurburgring 24 Hours (1970)
Πότε; Μάιο ή Ιούνιο
Απόσταση: Σημερινή πίστα 25,378 χλμ., 170 στροφές, ρεκόρ γύρου 8:18,170 (Dirk Werner, Porsche 911 (991) GT3 R, 2018)
Nordschleife (βόρειο loop) 20,832 χλμ., 154 στροφές, ρεκόρ γύρου 6:25,91 (Stefan Bellof, Porsche 956, 1983)
Sudschleife (νότιο loop) 7,747 χλμ., 27 στροφές, ρεκόρ γύρου 2:44,0 (Jacky Ickx, Ferrari Dino 166, 1968)
Gesamtstrecke 28,265 χλμ., 187 στροφές, ρεκόρ γύρου 15:06,1 (Louis Chiron, Bugatti Type 35C, 1929)
Πολυνίκεις: (24ωρος αγώνας) Marcel Tiemann, Pedro Lamy & Timo Bernhard (5, με 4 σερί ο Tiemann & ο Bernhard 2006-2009), Manthey Racing ως ομάδα (7, με 4 σερί 2006-2009), BMW (20, με 5 σερί 1994-1998)
Η “Πράσινη Κόλαση”, όπως την χαρακτήριζε ο Jackie Stewart, δεν θα μπορούσε να λείπει από εδώ. Αποτελεί ξεκάθαρα μια από τις δυσκολότερες προκλήσεις για τους οδηγούς λόγω των αναπηδήσεων της ασφάλτου, με το μεγάλο κομμάτι του Nordschleife (βόρειου loop) να είναι και το βασικό. Σημαντικότερα σημεία είναι η στροφή Carousel, μια φουρκέτα 210⁰ με τσιμεντένια κλίση στην εσωτερική πλευρά, η Little Carousel, μια παρόμοια μικρότερη και γρηγορότερη στροφή 90⁰ και η μεγάλη ευθεία 2,135 χλμ. Dottinger Hohe. Η πίστα έχει αλλάξει πολλές χαράξεις όλα αυτά τα χρόνια, με σημαντικότερη αλλαγή την διάλυση του Sudschleife (νότιου loop) το 1982 για να κατασκευαστεί η χάραξη του Grand Prix της Formula 1. Η πρώην πίστα των 2 ενωμένων loop αποτελούσε μέχρι το 1982 το Gesamtstrecke. Συνολικά στο Nurburgring έχουν υπάρξει 78 θύματα εκ των οποίων 74 διαγωνιζόμενοι.
- Mille Miglia (Μάρτιος 1927 - 1957)
Διοργάνωση: Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σπορ Αυτοκινήτων (1953-1957), πρόδρομος του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Αντοχής (WEC)
Πότε; Μάρτιο, Απρίλιο ή Μάιο
Απόσταση: 1 γύρος 1000 μιλίων περίπου
Πολυνίκεις: Clemente Biondetti (4, με 3 σερί 1947-1949), Alfa Romeo (11, με 7 σερί 1932-1938)
Ήταν ένας αγώνας αντοχής με αντίπαλο τον χρόνο σε δρόμους της Ιταλίας, από το Viale Venezia της Μπρέσια μέχρι την Ρώμη και πίσω. Η διαδρομή ήταν από τις ομορφότερες στον κόσμο και είχε αλλάξει αρκετές φορές σε αυτά τα χρόνια. Το 1957 μετά από 2 δυστυχήματα ο αγώνας απαγορεύτηκε για πάντα, ενώ συνολικά από το 1927 υπήρξαν 56 θύματα. Από το 1977 ξεκίνησε το Ράλι 1000 Miglia με επίκεντρο τα βουνά της Μπρέσια αλλά συνολικής απόστασης 1.000 χλμ. (620 μίλια).
- 24 Hours of Le Mans (1923)
Διοργάνωση: Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αντοχής (WEC)
Πότε; Μέσα Ιουνίου
Απόσταση: Circuit 13,626 χλμ., 38 στροφές, ταχύτερος γύρος 3:17,297 (Mike Conway, Toyota TS050, 2019), τωρινή χάραξη η 15η κατά σειρά
Πολυνίκεις: Tom Kristensen (9, με 6 σερί 2000-2005), Joest Racing ως ομάδα (13), Porsche (19, με 7 σερί 1981-1987)
Ο 24ωρος αγώνας του Le Mans στο Circuit de la Sarthe αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και δυσκολότερους αγώνες. Οδηγοί και ομάδες πρέπει να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στην ταχύτητα και την αξιοπιστία, αφού η ταχύτητα από μόνη της δεν είναι αρκετή, καθώς σημασία έχει να μην υπάρχουν προβλήματα και μηχανικές βλάβες. Το διασημότερο σημείο είναι η μεγάλη ευθεία Mulsanne μήκους 6 χλμ. Ο αγώνες αρχίζει μεσημέρι Σαββάτου και ολοκληρώνεται μεσημέρι Κυριακής με τους οδηγούς και τις ομάδες να πρέπει να αντέξουν στην κούραση, τις καιρικές συνθήκες και τις δυσκολίες της νύχτας Ακόμα, πρέπει να αποδίδουν όλοι οι οδηγοί της κάθε ομάδας τα μέγιστα για να μπορέσουν να κερδίσουν, μέσω των εναλλασσόμενων stint. Είναι 1 από τους 3 αγώνες που αποτελούν το “Triple Crown” μαζί με το Indianapolis 500 και το Grand Prix του Μονακό. Η φήμη του ως επικίνδυνου αγώνα φάνηκε το 1955, καθώς υπήρξαν 84 νεκροί μετά από σύγκρουση ενός οδηγού με θεατές και ήταν η μεγαλύτερη τραγωδία στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Συνολικά έχουν υπάρξει 22 θύματα διαγωνιζόμενων.
- Ανάβαση Pikes Peak (1916)
Πότε; Τελευταία Κυριακή του Ιουνίου
Απόσταση: 20 χλμ., 156 στροφές, ρεκόρ 7:57,148 (Romain Dumas, Volkswagen I.D. R Pikes Peak, 2018, κατηγορία Unlimited)
Πολυνίκεις: Bobby Unser (10, με 6 σερί 1958-1963), Chevrolet (18, με 4 σερί 1977-1980 & 1990-1993)
Η ανάβαση γνωστή και ως “The Race to the Clouds” ξεκινάει από το 7ο μίλι στον αυτοκινητόδρομο Pikes Peak στο Κολοράντο και τερματίζει στην κορυφή του Pikes Peak. Οι οδηγοί ανεβαίνουν 1.440 μ. μέχρι την κορυφή (4.302 μ.) με μέση κλίση 7%. Το 2011 ήταν η τελευταία φορά που είχε χωμάτινα τμήματα, στο 1/4 περίπου της διαδρομής, ενώ από το 2012 είναι πλήρως ασφαλτοστρωμένη. Η ανάβαση διαθέτει 6 κατηγορίες όπου στην 1η, την Unlimited, τα αυτοκίνητα έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να κάνουν νέο ρεκόρ. Το 2013 ο Sebastien Loeb με χρόνο 8:13,878 (Peugeot 208 T16 Pikes Peak) “διέλυσε” το προηγούμενο ρεκόρ για σχεδόν 1:33 (9:46,164) και σημειώνοντας τον 2ο καλύτερο χρόνο όλων των εποχών, πίσω μόνο από το τωρινό ρεκόρ. Ο 2ος του 2013, Rhys Millen, τερμάτισε σχεδόν 49 δεύτερα πιο πίσω (9:02,192). Συνολικά έχουν υπάρξει 7 θύματα.
- Ράλι Μόντε-Κάρλο (1911)
Διοργάνωση: Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι (WRC)
Πότε; Ιανουάριο
Απόσταση: Μέχρι το 1972 μερικές χιλιάδες χλμ., 300-850 χλμ. από το 1973 στο WRC
Πολυνίκεις: Sebastien Ogier (9, με 6 σερί 2014-2019), Lancia (13, με 5 σερί 1986-1990)
Το πιο παλιό Ράλι του κόσμου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα είναι το Ράλι Μόντε-Κάρλο. Μέχρι το 1972 ξεκινούσε από διάφορα σημεία της Ευρώπης και τερμάτιζε στο Μόντε-Κάρλο, ενώ από το 1973 στο WRC απέκτησε το σημερινό κλασικό στυλ του Ράλι. Παραδοσιακά αποτελεί τον 1ο Γύρο του WRC και διεξάγεται σε ειδικές διαδρομές στα βουνά της νοτιοανατολικής Γαλλίας πάνω από το Μονακό. Οι οδηγοί διαγωνίζονται σε άσφαλτο, χιόνι, πάγο και λασπόχιονο / μαύρο πάγο (slush / black ice), δηλαδή μισολιωμένο χιόνι που γλιστράει πολύ, σε ένα από τα πιο απαιτητικά Ράλι στον κόσμο, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το ‘‘Πετράδι του στέμματος’’ (“Jewel of the crown”). Για αυτόν τον λόγο είναι τιμή για κάποιον να έχει κερδίσει εδώ, σε έναν από τους σημαντικότερους αγώνες διεθνώς. Εδώ βρίσκουμε επίσης μια από τις διασημότερες ειδικές διαδρομές στην ιστορία του WRC, την 31 χλμ. Col de Turini (1.607 μ. υψόμετρο) με τις χαρακτηριστικές φουρκέτες της Col de Braus (1.002 μ.). Συνολικά έχουν υπάρξει 6 θύματα εκ των οποίων 1 διαγωνιζόμενος.
- Indianapolis (1909) / Indianapolis (Indy) 500 (1911)
Διοργάνωση: IndyCar Series
Πότε; Τελευταίο ΣΚ του Μαΐου
Απόσταση: 500 μίλια / 805 χλμ. (200 γύροι), ρεκόρ γύρου 0:37,895 (Arie Luyendyk, Reynard / Ford-Cosworth XB, 1996)
Πολυνίκεις: A. J. Foyt, Al Unser, Rick Mears & Helio Castroneves (4, με 2 σερί ο Unser 1970-1971 & ο Castroneves 2001-2002), Penske ως ομάδα (18, με 3 σερί 2001–2003), Dallara (23, με 18 σερί 2005–2022), Offenhauser ως κινητήρας (27, με 18 σερί 1947–1964)
Η οβάλ πίστα αποκαλείται και "The Brickyard", καθώς το 1909 που κατασκευάστηκε ήταν στρωμένη με τούβλα αντί για την σημερινή άσφαλτο. Μια γιάρδα από τούβλα υπάρχει μέχρι και σήμερα στην γραμμή εκκίνησης / τερματισμού. Έχει κλίση 9,2° στις στροφές και χωρητικότητα περίπου 235.000 θέσεων από το 2013, ενώ το 2004 κατέγραψε παγκόσμιο ρεκόρ με 257.325 θέσεις. Είναι 1 από τους 3 αγώνες που αποτελούν το “Triple Crown” μαζί με τον 24ώρο αγώνα του Le Mans και το Grand Prix του Μονακό. Στις Κατατακτήριες οι οδηγοί πρέπει να συμπληρώσουν 4 γύρους (10 μίλια / 16 χλμ.) αντί για 1, ενώ παραδοσιακά υπάρχει rolling start 33 οδηγών σε 3άδες (εσωτερική, εξωτερική πλευρά και κέντρο). Άλλο αξιοπερίεργο είναι πως από το 1936 (με εξαίρεση το 1947-1955) ο νικητής παίρνει ένα μπουκάλι γάλα αντί για μπουκάλι σαμπάνιας. Συνολικά έχουν υπάρξει 73 θύματα στην πίστα εκ των οποίων 43 διαγωνιζόμενοι.
- Targa Florio (1906 - 1977)
Διοργάνωση: Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σπορ Αυτοκινήτων (1955-1973), προκάτοχος του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Αντοχής (WEC)
Πότε; Απρίλιο ή Μάιο
Απόσταση: 6 διαφορετικές διαδρομές
1η διοργάνωση στο Grande Circuit (1906-1911 & 1931, 146 χλμ.)
Island Tour (short) (1912-1914, 979 χλμ.)
Media Circuit (1919-1930, 108 χλμ.)
Piccolo Circuit (1932-1936 & 1951-1977, 72 χλμ.)
Favorita Park (1937-1940, 5,26 χλμ.)
Island Tour (long) (1948-1950, 1080 χλμ.)
Πολυνίκεις: Olivier Gendebien, Umberto Maglioli & Nino Vaccarella (3, με 2 σερί ο Gendebien 1961-1962), Porsche (11, με 5 σερί 1966-1970)
Ο παλαιότερος αγώνας του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ήταν ένας αγώνας αντοχής με αντίπαλο τον χρόνο που έκανε τον γύρο της Σικελίας με αρχή και τερματισμό στην Cerda του Παλέρμο. Λίγο πριν το τέλος διέσχιζε την μεγάλη ευθεία Buonfornello που ήταν μεγαλύτερη και από την ευθεία Mulsanne του Le Mans (πάνω από 6 χλμ.), ενώ έφτανε μέχρι τα 1.097 μ. υψόμετρο στο Geraci Siculo. Σταμάτησε για λόγους ασφάλειας, αφού στην τελευταία διοργάνωση σκοτώθηκαν 2 θεατές και τραυματίστηκαν σοβαρά άλλοι 5, ενώ συνολικά υπήρξαν 9 θύματα από το 1906. Από το 1978 και μετά συνεχίστηκε με την μορφή του Ράλι.
ΥΓ. Σίγουρα υπάρχουν και άλλες ιστορικές διοργανώσεις που όμως δεν χωράνε στο Top10, όπως το Isle of Man TT (1907), Carrera Panamericana (1950), 12 Hours of Sebring (1952), Bathurst 1000 (1960) & 24 Hours (2002), 24 Hours of Daytona (1966), Baja 1000 (1967), Ράλι Ακτής Ελεφαντοστού (1969) κ.α.